بررسی انبوهی و تغییرات فصلی جمعیت سوسک کلرادوی سیب زمینی، leptinotarsa decemlineata (say) (col., chrysomelidae) در منطقة ارسباران آذربایجان شرقی

سوسک کلرادوی سیب زمینی، leptinotarsa decemilneata (say)، درگذشته جزو آفات قرنطینه ای کشور بود، ولی در سال 1363 برای نخستین بار در منطقة اردبیل مشاهده گردید و از حدود 4 تا 5 سال پیش به منطقة ارسباران واقع در استان آذربایجان شرقی نیز گسترش یافت. در این تحقیق ، تراکم و تغییرات فصلی جمعیت این آفت در طول فصل زراعی سال 1379 در مزارع سیب زمینی اهر و ورزقان بر روی 50 بوته که به طور تصادفی انتخاب شده بودند بررسی گردید. نمونه برداری در هر دو منطقه به صورت هفتگی از اوایل اردیبهشت شروع و تا اوایل مهرماه 1379 ادامه یافت. در منطقة اهر، اولین حشرات کامل زمستان گذران به تدریج از اواسط اردیبهشت ماه بر روی بوته های سیب زمینی ظاهر شدند. تخمریزی این حشرات از دهة سوم اردیبهشت ماه شروع شد. اوج جمعیت حشرات کامل زمستان گذران، دسته های تخم، لارو و حشرات کامل نسل اول بر روی بوته های مورد مطالعه در اهر به ترتیب در 10 خرداد، اوایل خرداد، 15 خرداد و 2 تیرماه؛ و در ورزقان به ترتیب در 25 خرداد، 16 خرداد، 23 خرداد و سوم مردادماه مشاهده گردید. در هر دو منطقه این آفت دو نسل در سال تولید نمود و مدت زمان لازم برای تکامل نسل اول و نسل دوم آفت به ترتیب 48 و 40 روز تعیین گردید. در منطقة اهر، میانگین تراکم حشرات کامل زمستان گذران، دسته تخم و لاروهای نسل اول به ترتیب 183/0، 62/0 و 68/11 عدد بر بوته و میانگین تعداد حشرات کامل نسل اول، دسته تخم و لاروهای نسل دوم به ترتیب 5/0، 83/0 و 2/8 بر بوته بود. در منطقة ورزقان میانگین تراکم حشرات کامل زمستان گذران، دسته تخم و لاروهای نسل اول به ترتیب 20/0، 30/0 و 68/9 عدد بر بوته و میانگین تعداد حشرات کامل نسل اول، دسته تخم و لاروهای نسل دوم به ترتیب 65/0، 58/0 و 2/7 بر بوته بود. روند تغییرات جمعیت آفت در طول سال زراعی در هر دو منطقة مزبور مشابه هم بود.